Đã hết tháng 7 nhưng thị trường ô tô vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc. Thị trường ảm đạm kéo dài và nghiêm trọng đến mức ngay cả những đợt kích cầu của doanh nghiệp cũng không đem lại hiệu quả.

Sức mua kiệt quệ

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng sản lượng ô tô bán ra của cả 18 thành viên trong tháng 6 chỉ đạt 6.555 xe, trong đó có 3.379 xe con và 3.176 xe tải. So với tháng 5, sản lượng bán hàng giảm thêm 4,6% nhưng đáng lưu ý là xu hướng tháng sau bán ít hơn tháng trước đã liên tục diễn ra từ đầu năm đến nay.

Nếu so với 6 tháng đầu năm ngoái, sản lượng bán hàng cùng kỳ của năm nay đã sụt giảm 43%. Tính riêng phân khúc xe con, sản lượng bán hàng giảm 3,8% so với tháng trước và giảm tới 37% so với cùng kỳ năm 2011. Tổng sản lượng bán hàng của toàn thị trường tính đến hết 6 tháng đầu năm chỉ đạt 34.939 xe, giảm 41% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó lượng tiêu thụ xe con giảm 47%, xe tải giảm 30%.

Cuối năm ngoái, VAMA dự báo tổng sản lượng bán hàng trong năm 2012 đạt khoảng 130.000 - 140.000 xe nhưng căn cứ vào tình hình bán hàng trong 2 quý đầu năm, hiệp hội này đã điều chỉnh dự báo chỉ đạt khoảng 81.000 xe...

Các salon ô tô vắng bóng khách hàng.

Thị trường ô tô nhập khẩu cũng giảm mạnh về cả lượng và giá trị. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc 6 tháng đầu năm đạt 13.978 xe, giảm 58% về lượng và 54% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Tập đoàn sản xuất ô tô Toyota vừa công bố con số 200 triệu xe thương mại được bán ra trên toàn cầu (tính đến ngày 30-6). Theo đánh giá của hãng này, đây là “một con số đáng kinh ngạc và là điều mơ ước của bất cứ ông lớn nào trong ngành công nghiệp ô tô thế giới, kể cả Volkswagen hay General Motors”. Thế nhưng tại Việt Nam, Toyota đầu năm nay đã mất “ngôi vương”, nhường chỗ cho doanh nghiệp ô tô Trường Hải. Song ngay cả sự “soán ngôi” của Trường Hải cũng diễn ra trong hoàn cảnh sản lượng bán hàng tháng sau thấp hơn tháng trước.

Lo không đạt kế hoạch thu ngân sách

Tình cảnh của các doanh nghiệp ô tô Việt Nam hiện nay là giảm sản lượng lắp ráp, cắt giảm nhân công, dãn thời gian làm việc và thậm chí là thuê thêm mặt bằng để... chứa ô tô ế. Nhà nhập khẩu xe cũng không còn cảnh chạy ngược chạy xuôi xin ủy quyền nhập khẩu chính hãng (như quy định mới tại Thông tư 20/2011 của Bộ Công Thương) hay những thủ tục hành chính rườm rà khác vì nhập hàng về lúc này là thất sách.

Ô tô ế ẩm không chỉ làm khó cho doanh nghiệp, người lao động mà còn làm ngân sách thất thu hàng chục nghìn tỉ đồng do mất nguồn thu từ thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt và phí trước bạ. VAMA ước tính chỉ trong 4 tháng đầu năm, sản lượng bán hàng của 18 thành viên giảm 21.331 xe so với cùng kỳ năm trước đã kéo theo thiệt hại ngân sách khoảng 6.000 tỉ đồng do không thu được thuế, phí.

Còn số liệu của Bộ Tài chính cho thấy 6 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách đã giảm 1,7% về quy mô tuyệt đối. Ngoại trừ tăng từ dầu thô (do giá thế giới cao hơn giá dự tính khoảng 15 USD/thùng), thu cân đối từ xuất nhập khẩu giảm tới 16,1% trong khi thu nội địa không tăng đáng kể.

Giảm thu ngân sách có nguyên nhân chủ yếu từ gói kích cầu 29.000 tỉ đồng nhờ dãn, hoãn, miễn, giảm thuế… và do nhiều mặt hàng có số thu lớn cho ngân sách giảm, trong đó có ô tô. Cụ thể, ngân sách đã giảm thu gần 13.000 tỉ đồng do giảm nhập khẩu ô tô nguyên chiếc và giảm thu khoảng 1.500 tỉ đồng từ sự sụt giảm của linh kiện ô tô nhập khẩu...

Bộ Tài chính cho biết thu từ lệ phí trước bạ 6 tháng đầu năm chỉ đạt 33,2% so với dự toán năm 2012 và giảm 29,7% so với cùng kỳ năm trước.